Crkvenom kalendaru pribrojane su mnoge ličnosti iz novije istorije Srpske Pravoslavne Crkve. Zajedničkim služenjem Liturgije sa arhijerejima i sveštenstvom iz Makedonije prevaziđen je raskol koji je trajao 55 godina. Patrijarh Porfirije nastavlja da administrira Eparhijom zagrebačko-ljubljanskom.

***

Donosimo saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve sa redovnog zasjedanja održanog u Sremskim Karlovcima i Beogradu od 15. do 21. maja 2022. godine.

”Ovogodišnje redovno zasedanje Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve započeto je 15. maja u Sremskim Karlovcima, jednom od sedišta Patrijaraha srpskih, a povodom proslave značajnog jubileja – stogodišnjice ujedinjenja srpskih pokrajinskih Crkava u jednu i jedinstvenu Srpsku Pravoslavnu Crkvu i vaspostavljanja statusa autokefalne Srpske Patrijaršije (1920). Proslava ovog značajnog jubileja već dva puta je odlagana usled pandemije koronavirusa.

Saborski oci su posebnu pažnju posvetili temi svetih ugodnika Božjih. Prepoznajući u primeru njihovog vrlinskog života, mučeništva, ispovedništva i podvižništva neugasivu revnost za veru, Srpska Pravoslavna Crkva unošenjem u Diptihe svetih preporučuje ova novojavljena i novoproslavljena svetila Pravoslavlja svojoj duhovnoj deci kao primer za ugled u vrlini i čvrstini vere, nade i ljubavi. Liku svetih pribrojane su sledeće ličnosti: sveti Danilo, episkop karlovački i plaščanski, sa datumom praznovanja 27. januara/9. februara; sveti Irinej (Ćirić), episkop bački, ispovednik vere, sa datumom praznovanja 24. marta/6. aprila; sveta 73 sveštenomučenika gornjokarlovačka, čiji spomen praznovanja ima biti zajedno sa spomenom svetog sveštenomučenika Save gornjokarlovačkog, 4/17. jula; sveti sveštenomučenik Nedeljko Rakovički (Streličić), sa datumom praznovanja 8/21. maja;  sveti sveštenomučenik Miloš (Bilbija) Grkovačko-crnoluški, sa datumom praznovanja 28. jula/ 10. avgusta; sveti sveštenomučenici Ilija (Budimir), Risto (Ćatić), Kosta (Stanišić) i ostali livanjski mučenici, čiji datum praznovanja će uskoro biti utvrđen i saopšten; sveti prepodobnomučenici medljanski iguman Serafim, monah Avakum i monah Mardarije, sa datumom praznovanja 28. septembra/11. oktobra; sveta deca mučenici, jastrebarski i sisački, sa datumom praznovanja 13. jula/26. avgusta; sveti mučenici zvorničkotuzlanski, sa datumom praznovanja 26. maja/8. juna; sveti mučenici bački, sa datumom praznovanja 10/23. januara. Izmenjen je datum praznovanja mučenika dabrobosanskih: umesto 28. juna/11. jula, njihov spomen će se ubuduće obeležavati 5/18. jula svake godine. Određen je datum praznovanja svetih sveštenomučenika žitomislićkih – 13/26. jun, dok su mučenicima prebilovačkim i donjohercegovačkim pribrojani i svi ostali mučenici postradali za veru u Hercegovini u vreme Drugog svetskog rata, koji će se od sada svi zajedno proslavljati pod nazivom sveti mučenici prebilovački i ostali hercegovački mučenici, sa datumom praznovanja 24. jula/6. avgusta.

Sledeći blagodatni i blagosloveni događaj na Saboru bilo je zajedničko služenje saborne svete Liturgije u Hramu Svetog Save na Vračaru posle vaspostavljanja evharistijskog opštenja i kanonskog jedinstva između Srpske Pravoslavne Crkve i Makedonske Pravoslavne Crkve, kako se ona nazivala posle prekida opštenja 1967. godine. Liturgiju je služio Patrijarh srpski g. Porfirije uz sasluženje Arhiepiskopa ohridskog i makedonskog g. Stefana i većeg broja arhijerejâ, sveštenikâ i đakonâ.

Saslušani su i analizirani izveštaji o radu Svetog Arhijerejskog Sinoda i eparhijskih arhijereja, kao i dobrotvorne fondacije ‘Čovekoljublje’ i drugih fondacija, ustanova i službi Srpske Pravoslavne Crkve u proteklom periodu.

Kao i ranijih godina, Sabor se bavio i radom Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve, kao i pitanjem crkvene prosvete, brižljivo analizirajući trenutno stanje i probleme. Za rektore bogoslovijâ postavljeni su dosadašnji vršioci dužnosti rektora: Bogoslovije Svetog Save u Beogradu – protođakon Radomir Vrućinić; Bogoslovije Svetog Arsenija u Sremskim Karlovcima – protojerej–stavrofor mr Jovan Milanović; Bogoslovije Svetog Petra Dabrobosanskog u Foči – protonamesnik Ljubomir Prijović. Tokom ovog zasedanja pažljivo je saslušan i izveštaj o delatnosti Bogoslovskog fakulteta ‘Sveti Sava’ u Libertivilu, SAD, sa konkretnim odlukama za unapređivanje nastavnog procesa.

Razmatrano je i stanje naše Crkve na Kosovu i u Metohiji, u Crnoj Gori, u Hrvatskoj i drugde, kao i duhovne i sve ostale posledice ratnog sukoba u Ukrajini. Posebno je razmatrana tema izbeglicâ, od kojih je veliki broj utočište našao na prostoru jurisdikcije Srpske Pravoslavne Crkve. Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao i pojave koje ugrožavaju, a u nekim slučajevima i narušavaju jedinstvo Pravoslavne Crkve.

Sabor je popunio upražnjene eparhije zapadnoevropsku i šabačku. Za Episkopa zapadnoevropskog izabran je dosadašnji vikarni Episkop hvostanski Justin (Jeremić), a za Episkopa šabačkog dosadašnji vikarni Episkop toplički Jerotej (Petrović), dok je administriranje Eparhijom zagrebačko-ljubljanskom povereno Njegovoj Svetosti Patrijarhu. Za vikarne episkope Patrijarha srpskog izabrani su: arhimandrit Aleksej (Bogićević), iguman manastira Svetog Luke u Bošnjanima kraj Varvarina, sa titulom Episkop hvostanski; arhimandrit Ilarion (Lupulović), iguman manastira Draganca kod Gnjilana, sa titulom Episkop novobrdski; arhimandrit Nektarije (Samardžić), klirik Eparhije britansko-skandinavske, sa titulom Episkop jegarski; arhimandrit Dositej (Radivojević), nastojatelj manastira Svetog Georgija u Ćelijama kod Lazarevca, sa titulom Episkop lipljanski, i protosinđel Petar (Bogdanović), nastojatelj manastira Gornjaka kod Petrovca na Mlavi, sa titulom Episkop toplički.

Tokom Sabora održana je i sednica Centralnog tela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru.

Sabor je tokom zasedanja učinio dve posete: predsedniku Republike Srbije g. Aleksandru Vučiću i prestolonasledniku Aleksandru Karađorđeviću, na poziv ovih istaknutih javnih ličnosti.

U Svetom Sinodu mandat je prestao Mitropolitu dabrobosanskom G. Hrizostomu i Episkopu kruševačkom G. Davidu, koji ostaju članovi zamenici. Za nove članove Svetog Sinoda izabrani su Mitropolit crnogorsko-primorski G. Joanikije i Episkop bački G. Irinej”, kaže se u saopštenju Svetog Arhijerejskog Sabora.

(Prenosimo s portala Mitropolije zagrebačko-ljubljanske. Izvor: SPC.org)