Centralna proslava praznika Svetih novomučenika Jasenovačkih održana je u subotu, 2. septembra, pored manastira Svetog Jovana Krstitelja u Jasenovcu.

Svetom arhijerejskom Liturgijom načalstvovao je Njegovo Visokopreosveštenstvo Mitropolit budimpeštanski i mađarski Ilarion, uz sasluženje Mitropolita kumanovsko-osogovskog Grigorija i episkopa pakračko-slavonskog Jovana, bihaćko-petrovačkog Sergija, buenosajreskog i južno-centralnoameričkog i administratora Mitropolije zagrebačko-ljubljanske Kirila, dalmatinskog Nikodima, valjevskog Isihija, budimljansko-nikšićkog Metodija, zahumskog-hercegovačkog Dimitrija i štutgartskog Jova, sveštenstva i sveštenomonaštva, i uz molitveno učešće vjernog naroda.

Na Svetoj Liturgiji besjedio je vladika Kirilo. Kazao je da mučenički podvig nije pronalazak čovjeka ili djelo samo ljudskog proizvoljenja nego je dar Božji čovječanstvu, podsjetivši na riječi svetog apostola Pavla upućene Filipljanima: “Jer vama je darovano za Hrista, ne samo da vjerujete u Njega, nego i da stradate za Njega” (Fil. 1, 29).

Vladika Kirilo podsjetio je da su hramovi u ranoj crkvi podizani nad grobovima svetih mučenika i da se njihove mošti ugrađuju u svete prestole i crkvene antiminse. “Mi se, draga braćo i sestre, nalazimo na mjestu koje je najveći nerukotvoreni antimins na svijetu”, kazao je. (antimins je četverokutno platno na oltaru sa slikom Skidanja s križa; na njemu se služi liturgija, op. Ekumena).

Prema riječima episkopa Kirila, zadatak Crkve nije u tome da vrši komemoracije, već da “svjedoči život koji nam je zasijao iz grobova, da poziva na pokajanje i preobražaj naše pale prirode. Za nas pravoslavne hrišćane, Jasenovac nije grad mrtvih, nego grad živih, jer su u Bogu sve jasenovačke mučeničke žrtve žive”.

Svetoj Liturgiji molitveno su prisustvovali i izaslanik predsjednika Republike Srpske dr Nina Sajić, ambasador Republike Srbije u Republici Hrvatskoj Jelena Milić, princ Filip Karađorđević, predsjednik Srpskog narodnog vijeća Milorad Pupovac, predstavnici Kancelarije za dijasporu Republike Srbije, Stefan Morović i Miroljub Nestorović, ministar finansija u Vladi Crne Gore Aleksandar Damjanović i ministar pravde u Vladi Crne Gore Marko Kovač.

Nakon svete Liturgije, na humki pokraj spomenika Kameni cvijet u Spomen-području Jasenovac blagosloveni su slavski darovi, a zatim je osveštan istraživački centar i biblioteka vezana za Drugi svjetski rat, dar Republike Srpske koji su smješteni u obnovljenoj zgradi nekadašnje Srpske škole u Jasenovcu. (TV Hram / FB Manastira Jasenovac / Mitropolija zagrebačko-ljubljanska / P. K. / Ekumena).

Beseda vladike Kirila: