Patrijarh srpski g. Porfirije načalstvovao je svetom Liturgijom i činom osvećenja obnovljenog Sabornog hrama Svete Trojice u Pakracu, katedralnog hrama Eparhije pakračko-slavonske, koji je skoro u potpunosti bio razoren u ratnim zbivanjima od 1991. do 1995. godine.

Obnova i osvećenje hrama starog skoro 280 godina, velika je radost i podrška Srbima u Slavoniji, koji su posle svih ratova i velikih stradanja, opstali na svojoj zemlji pod okriljem i staranjem naše Svete Crkve.

Njegovoj Svetosti sasluživali su na Liturgiji arhijereji iz više pomesnih Crkava: arhiepiskop antidonski Nektarije iz Jerusalimske Patrijaršije, mitropolit dimitrijadski i almirski Ignatije iz Atinske arhiepiskopije, arhiepiskop mihalovsko-košicki Georgije iz Pravoslavne crkve čeških i slovačkih zemlja, mitropoliti crnogorsko-primorski Joanikije, nemački Grigorije, raško-prizrenski Teodosije, zahumsko-hercegovački i stonsko-primorski Dimitrije, budimljansko-nikšićki Metodije, episkopi vašingtonsko-njujorški i istočnoamerički Irinej, episkop domaćin pakračko-slavonski Jovan, švajcarski Andrej, bihaćko-petrovački Sergije, buenosajreski i južno-centralnoamerički i administrator eparhije zagrebačko-ljubljanske Kirilo i lipljanski Dositej, kao i brojno sveštenomonaštvo, sveštenstvo i đakonstvo.

U besedi nakon Svetog Jevanđelja Patrijarh je uputio molitvene želje da se uvek, kao danas, sabiramo u ljubavi, međusobnom razumevanju i spremnosti da čujemo jedni druge, da dolazimo uvek u Pakrac sa molitvom, kako bismo slavili Jednoga Boga u Trojici – Kome je ovaj hram posvećen.

Patrijarh je istakao da hram u Pakracu svedoči o raspeću, ali i o vaskrsenju, ta da iako je bio više nego ranjen – hram svedoči o činjenici da je Bog Gospodar istorije i da je Ljubav.

Srdačan susret sa Srbima iz gotovo svih mesta u Slavoniji u porti pakračke Saborne crkve, Njegovoj Svetosti i prisutnim arhijerejima, kao i brojnim gostima, posvedočio je snagu vere naroda ovih krajeva, koji je vekovima podizao velelepne pravoslavne hramove u selima i gradovima gde je živeo od 16. veka do danas.

Povodom obnovljenja i osvećenja Sabornog hrama Svete Trojice u Pakracu, Njegovo Preosveštenstvo Episkop slavonski Jovan uručio je ordene i povelje Eparhije slavonske zaslužnim pojedincima i institucijama. Ovim priznanjima Eparhija je izrazila blagodarnost onima koji su svojim trudom, podrškom i ljubavlju doprineli obnovi svetinje.

Među odlikovanima su Njegova Svetost Patrijarh srpski Porfirije (i to novouspostavljenim ordenjem koji nosi ime u čast 318 očeva Nicejskog ekumenskog sabora), blaženopočivši mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, kao i protojerej-stavrofor Đorđe Teodorović, paroh pakrački. Priznanja su dobili i gospodin Viktor Nikolajevič Djačenko, posthumno gospodin Mileta Radojević, gospodin Žarko Dragičević, zatim biskup požeški u mirovini Antun Škvorčević, nekadašnji londonski biskup Ričard Čartres, general brigade Rafaele Jubini (koji se sa svojim vojnicima istakao u očuvanju srspkih manastira na Kosovu i Metohiji dok je tamo službovao vladika Jovan Ćulibrk) i dr Žarko Španićek.

U nastavku, svečano je otvorena biblioteka Eparhije Slavonske u Vladičanskom dvoru – čuvena biblioteka rukopisnih i štampanih knjiga kojoj je znameniti Episkop Pakrački Nikanor (Grujić) dao ime Episkopska knjižnica u Pakracu. Osim zbirke rukopisa, glavnu vrednost biblioteke čini druga u svetu zbirka ranih srpskih štampanih knjiga, uz veliku zbirku srpskih knjiga XVIII vijeka i zbirku evropske misli sve do naših dana.

Biblioteka je bila oduzeta i opljačkana od vlasti NDH, potom su je zadržale i dodatno otuđile socijalističke vlasti, da bi bila delimično vraćena Eparhiji polovinom osamdesetih godina. Ona je većim delom sačuvana u poslednjem ratu trezvenoumljem hrvatskog oficira Ivana Hitija (koji je odbio naredbu da je uništi i koji ju je zaštitio), zbog čega je on odlikovan od strane Svetog Sinoda naše Crkve, kao i od hrvatskog predsednika Ive Josipovića.

Saborna crkva Svete Trojice je najveći pravoslavni hram u Pakracu, smešten uz sedište – Vladičanski dvor Eparhije slavonske Srpske Pravoslavne Crkve. Građena je između 1745. i 1768. godine na temeljima starije crkve, uz koju je 1747. podignuta kapela Svetog Trifuna.

Znatnija obnova je izvedena 1898. godine po projektu Hermana Bolea, kada je urađen i novi ikonostas, delo slikara Steve Todorovića. Tokom Drugog svetskog rata ustaše su uništile arhivu i crkvene knjige i dokumente, a neprocenjive dragocenosti su opljačkali.

U poslednjem ratu, krajem 1991. godine, teško je oštećen zvonik i krov, a početkom 1992. godine, Sabornu crkvu je minirala hrvatska vojska i tada su izgoreli ikonostas i drugi crkveno-umetnički predmeti. Uoči Božića 1996. godine, miniran je, unutar hrama, grob pakračkog episkopa Emilijana.

Obnova Saborne crkve Svete Trojice započela je 2003. godine i njeno uređenje biće nastavljeno manjim detaljima kao što je dovršenje postavljanja nekih rasvjetnih tijela. (TV Hram / Mitropolija zagrebačko-ljubljanska / D. P.)